مسمومیتهای ناشی از موادغذایی، از علل رایج مراجعهی افراد به مراکز درمانی است. آمارها نشان میدهند سالیانه 20% مردم به مشمومیت غذایی مبتلا میشوند. آمار مرگ و میر سالیانه ناشی از مسمومیت غذایی 125هزار نفر در سال است که بیشتر آنها کودکان زیر 5 سال هستند. این آمار به نوبهی خود نشان میدهند که مسمومیت غذایی خطری جدی برای سلامت بشر میباشد.
مسمومیت غذایی آثار بدی بر سیستم گوارش و سلامت عمومی بدن میگذارد. از این رو توجه به بهداشت عمومی و مواد غذایی برای تمام افراد جامعه اهمیت بالایی دارد.
مسمومیتهای غذایی با علائم شایعی بین تمام مردم شناخته میشوند. تب، لرز، اسهال، استفراغ، دلدرد و دلپیچه از علائم بارز ابتلا به مسمومیت غذایی هستند. مصرف غذای آلوده، فاسد و تاریخ مصرف گذشته میتواند باعث مسمومیت شود. اما علت اصلی مسموم شدن مواد غذایی چیست؟ در این مقاله قصد داریم علل اصلی مسمومیتهای غذایی را بررسی کنیم. در انتهای این مقاله، اطلاعات شما پیرامون مسمومیت با موادغذایی آلوده افزایش خواهد یافت، با راههای جلوگیری از مسمومیت غذایی آشنا خواهید شد و در صورت بروز مسمومیت غذایی میتوانید آن را به راحتی مدیریت کنید.
مسمومیت غذایی چیست؟
فرایند آلودگی مواد غذایی در هر مرحلهای میتواند رخ بدهد. روشهای تولید نامناسب، جابهجایی و نگهداری غیراستاندارد مواد غذایی را در معرض آلودگی با انواع سموم و پاتوژنهای عفونتزا قرار میدهد. مسمومیت غذایی شایع و آزاردهنده است اما در اغلب موارد کشنده نیست.
مسمومیت غذایی باعث التهاب در معده و روده میشود. ریشهکن کردن این آلایندهها امکان پذیر نیست. اما راههای فراوانی برای جلوگیری از آلودگی غذا همچنین مبارزه با مسمومیتهای ناشی از مصرف موادغذایی آلوده وجود دارد. با رعایت نکات بهداشتی در محل نگهداری و پخت غذا زنجیرهی آلودهسازی مواد غذایی نابود میشود.
مسمومیت غذایی در گروههای سالخوردگان، کودکان و زنان باردار جزو بیماریهای پرخطر محسوب میشوند. زیرا این گروهها سیستمایمنی ضعیفتری دارند.
علائم مسمومیت غذایی
علائم مسمویت غذایی پس از گذشت چند ساعت بروز میکنند. بسته به مقدار مواد آلوده کنندهی شدت این علائم نیز میتوانند متفاوت باشند. از علائم معمول این بیماری حداقل سه مورد از لیست زیر را شامل میشود:
- گرفتگی شکم
- اسهال
- استفراغ
- تهوع
- تب و لرز
- ضعف
در صورتی که علائم اولیه-ی مسمومیت درمان نشود، در موارد خطرناک به شکلهای زیر ظاهر میشود:
- مشکل در صحبت کردن و دید
- ادرار خونین
- کم آبی شدید بدن که با کم شدن و قطع ادرار همراه است.
- تب بالای 38 درجه
- اسهال و استفراغ بیش از 3 روز ادامه یابد.
عواملی که باعث مسمومیت غذایی میشوند
عامل بسیاری از آلودگی موادغذایی که منجر به مسمومیت میشود، یکی از موارد زیر میباشد:
-
باکتریها:
باکتریها شایعترین علل مسمومیت غذایی هستند. سم تولید شده توسط باکتریهای پاتوژن در مواد غذایی میتواند منجر به مسمومیت شود. باکتریهای خانوادهی E.coli ، سالمونلا، کمپیلوباکتر، بوتولونیم از عوامل اصلی باکتریایی آلوده کنندهی مواد غذایی هستند. بوتولونیم با تولید سم در کنسروها به شدت کشنده است.
-
ویروسها:
نوروویروس، رایجترین پاتوژن ویروسی در ایجاد مسمومیت غذایی است. نوروویروس سالیانه بیش از 19 میلیون مسمومیت غذایی ایجاد میکند. از دیگر ویروسهای پاتوژن میتوان اشاره کرد به روتاویروس، ساپروویروس، آستروویروس و ویروس هپاتیت A
-
انگلها:
مسمومیت ناشی از انگلها معمول نیست. اما انگلهای آلودهکنندهی مواد غذایی بسیار خطرناک هستند. برای مثال انگل توکسوپلاسموز که در بستر گربه پیدا میشود، باعث سقط جنین میشود. همچنین برای افرادی با سیستم ایمنی ضعیف خطرات بسیار جدی را به همراه خواهد داشت.
مواد غذایی به چه صورت میتوانند آلوده شوند؟
در صورتی که فرایند پخت و پز ب درستی انجام نگیرد عوامل بیماریزا در مواد غذایی از بین نمیروند. بسیاری از موارد آلودهکننده در اثر گرما از بین میروند. مواد غذایی رو باز و کنسروهایی که به خوبی نجوشیدهاند بیشتر از همهی مواد غذایی منجر به مسمومیت میشوند. همچنین نگهداری مواد غذایی در دمای نامناسب عوامل فساد مواد غذایی را آماده میکنند.
غذاهای لیست زیر بیشتر از سایرین در معرض آلودگی قرار دارند و باعث مسمومیت میشوند:
- صدفهای خام
- ماکیان و تخممرغ نیمپز
- شیر غیرپاستوریزه
- گوشت خام
- سبزیجات و میوهها
- جوانه های خام چون شبدر، لوبیا و یونجه
راه های تشخیص مسمومیتهای غذایی
با بررسی علائم بالینی که چند ساعت پس از مصرف مادهی غذایی آلوده بروز پیدا میکند، پزشک میتواند نوع مسمومیت را تشخیص دهد. در صورتی که علائم مسمومیت شدیدتر باشند، آزمایشهایی بر روی خون، مدفوع و ادرار انجام میشود تا عامل بیماریزا یافت شود.
راه های درمان مسمومیتهای غذایی
مسمومیتهای غذایی طی 3 تا 5 روز با روشهای خانگی درمان میشوند. نوشیدن مایعات فراوان، آب میوه، سوپ و… به جبران آب از دست رفتهی بدن کمک میکند. داروهایی چون ایمیدیوم و پپتوبیسمول به سرکوب اسهال و تهوع کمک میکند. چناچه علائم مسمومیت شدیدتر باشد و مسمومیت بیشتر از پنج روز طول بکشد، فرد باید تحت نظر پزشک درمان شود و فرایند بهبود را در بیمارستان ادامه بدهد.
مواد غذایی مفید و مضر در دوران مسمومیت
خوردن غذاهای ساده و کمچرب و مصرف مایعات فراوان، در دورهی مسمومیت بسیار مفید است. مواد غذایی که در این دوره میتوان مصرف کرد شامل:
- برنج
- موز
- ژلاتین
- سوپ
- سبزیجات آبپز
- سیبزمینی شیرین
- دمنوشهای بدون کافئین
- موز
- کراکر نمکی
- آب میوه
- دمنوش زنجبیل و عسل، شربت آبلیمو و عسل، دمنوش نعنا و…
استفاده از غذاهای دیر هضم در این دوره ممنوع میباشد. از جمله:
- لبنیات
- غذاهای چرب و پرادویه
- سرخکردنیها
- کافئین، الکل و نیکوتین
- غذاهایی با قند بالا
رعایت رژیم غذایی سبک و مایعات فراوان به همراه استراحت کافی به بهبود توان و انرژی بدن کمک میکند.
پیشگیری از مسمومیت مواد غذایی
بهترین راه برای پیشگیری از مسمومیت با مواد غذایی، طبخ درست و کامل موادغذایی است. به همین سبب تمام گوشتهای دامی، ماهی و میگو، صدف و گوشتهای چرخکرده باید کاملا پخته شوند. از مصرف پوشتهای خام یا نیمپز خودداری کنید. موادعذایی سرد را قبل از کصرف باید گرم کنید. از مصرف شیر و لبینات غیرپاستوریزه تا حد امکان بپرهیزیدو شیر محلی را قبل از مصرف به خوبی بجوشانید.
خطرناکترین سم باکتریایی، سم بوتولیسم میباشد. این سم در شرایط بیهوازی که داخل کنسرو ایجاد شده است، تولید میشود. برای پیشگیری از مسمومیت با این سم بهتر است کنسروها را در آب به مدت 20 دقیقه بجوشانید. همچنین از مصرف کنسروهایی با قوطی بادکرده خودداری کنید. رعایت بهداشت عمومی در رستورانهای بین راهی هنگام مسافرت، خطر مسمومیت غذایی را تا حذ قابل توجهی کاهش میدهد. پیش از میوهه ها و سبزیجات آنها را به خوبی بشویید.
کلام آخر
با اتمام این مقاله با علتهای اصلی مسمومیت عذایی و راه های درمان آن آشنا شدید. اکنون اطلاعات کافی برای کنترل مسمومیت مواد غذایی آلوده را در اختیار دارید. به یاد داشته باشید که مصرف موادغذایی پخته و مطمئن بهترین راه پیشگیری از مسمومیت است. و در صورت تشدید علائم و طول کشیدن مسمومیت بیش از 5 روز به پزشک مراجعه نمایید.وبسایت برچسب اصالت کالا ارائه دهنده خدماتی همچون : چاپ لیبل اصالت، فروش ریبون، چاب برچسب اصالت برنج و… با تخفیف ویژه برای خرید و سفارش کافیست با واحد فروش وبسایت در تماس باشید .
مقالات پیشنهادی ما :
